بلاگی ژیانەوە

بلاگی ژیانەوە

ئاڵۆزییە نەناسراوەکانی کۆچبەری

حەسەن قارەمانی، ماستەری باڵای ئابووری نەتەوەیی پێشەکی کۆچبەران هێزێکی دینامیکی و وزەبەخشن کە نەک تەنها سنوورە جوگرافییەکان دەبڕن، بەڵکوو مۆزائیکێکی دەوڵەمەندی کولتوور و نەریت و بەهرە لەگەڵ خۆیان دەهێنن. هاتنی ئەوان نەک هەر گۆڕانکارییەک، بەڵکوو دەرفەتێکە. دەرفەتێکە بۆ نوێکردنەوە و بەهێزکردنی کۆمەڵگا لە بنەڕەتدا. ئەوان بە هەنگاوی بوێرانە لە سنوورە نیشتمانییەکان، دەوڵەمەندیی [...]

نوێترین بابەتەکان

  • ئاڵۆزییە نەناسراوەکانی کۆچبەری

ئاڵۆزییە نەناسراوەکانی کۆچبەری

حەسەن قارەمانی، ماستەری باڵای ئابووری نەتەوەیی پێشەکی کۆچبەران هێزێکی دینامیکی و وزەبەخشن کە نەک تەنها سنوورە جوگرافییەکان دەبڕن، بەڵکوو مۆزائیکێکی [...]

لە ئینستاگرامی ناوەند لەگەڵماندا بن

🔖نۆستالۆژیای داگیرکراوان
ناوەندی لێکۆڵینەوەی کوردستان – تیشک، دووهەمین سمینار لە زنجیرە سێمینارەکانی ساڵی ٢٠٢٤، لەژێر ناونیشانی " نۆستالۆژیای داگیرکراوان" بەڕێوە دەبات. 

سێمیناری دووهەم لەگەڵ مەسعوود بابایی، نووسەر، وەرگێڕ و لێکۆڵەری بواری فەلسەفە، ڕۆژی یەکشەممە ڕێکەوتی ١ی ڕەزبەری ٢٧٢٤ی کوردی کاتژمێر ٢٠:٣٠ بە کاتی کرماشان بەڕێوە دەچێت. مەسعوود بابایی بەکالریۆسی زمانی کوردی لە زانکۆی سەلاحەدین وەرگرتووە. بابایی خاوەن چەندین بەرهەمی چاپکراو لە بواری زمان و ئەدەبیاتی کوردی، کۆمەڵناسی و فەلسەفەیە و هەر لەو بوارانەشدا بە وەرگێڕانی چەندین کتێب، جێ پەنجەی لەنێو کتێبخانەی کوردیدا دیارە.
نۆستالۆژیای داگیرکراوان سەردێڕی دوواهەمین لێکۆڵینەوەی باباییە کە لە بەشی زنجیرە لێکۆڵینەوەکانی تیشک بڵاوکراوەتەوە و ئەم سمینارە لەلایەن ئارام کەیخوسرەوی، دەرچووی بەشی زانستە سیاسییەکانی زانکۆی خارەزمی تاران، بەڕێوە دەچێت. زمانی سێمینارەکە بە کوردی دەبێت و کاتژمێر ١٩ی ئێوارە بەکاتی ناوەندیی ئەورووپا لە پلەتفۆڕمی زووم دەستپێئەکات. 
ڕێزبەندی سێمینارەکە بەم شێوەیە دەبێت: 
ناساندنی مەسعوود بابایی؛ پێشکەشکردنی سێمینارەکە لەلایەن بابایی؛ گفتوگۆ لەسەر بابەتی سێمینارەکە؛ پرسیار و وەڵام. کۆی سێمینارەکە نزیک یەک کاتژمێر دەخایەنێت.

بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکەن

#گۆڤاری_تیشک#ناوەندی_لێکۆڵینەوەی_کوردستان_تیشک #کوردستان #تیشک #گۆڤار #ڕۆژهەڵات

🌐 Web 📷 Instagram 🌐 Whatsapp 💬 Telegram 💬 Facebook 💬X 📺 Youtube
🔖لە دووهەمین ساڵوەگەڕی شەهیدکرانی ژینا ئەمینی و سەرهەڵدانی ناڕەزایەتییەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، کتێبی "بەیانی باش ژینا"، نوێترین بەرهەم لە زنجیرەکتێبی تیشک بۆ لێکۆڵینەوەی کوردستان، لە نووسینی بەڕێز "برایم فەڕشی"، ئامادەی بڵاوکردنەوەیە.
ئەم کتێبە هاوکات لەگەڵ خۆپیشاندانەکانی کوردستان لە ساڵی ٢٠٢٢ تا ٢٠٢٣ نووسراوە و تێڕوانینێکی قووڵی هەیە بۆ ڕووداوەکانی بزووتنەوەی ژینا کە بە دروشمی”ژن، ژیان، ئازادی” سنوورەکانی کوردستان و ئێرانی تێپەڕاند. سەرەتای نووسینەکان هاوکات لە ٢٥ی خەرمانانی ٢٧٢٢ی کوردی (١٦ی سبتامبری ٢٠٢٢) و لەگەڵ قەتڵی حکوومەتیی کچە کوردی خەڵکی شاری سەقز، ژینا ئەمینی و هەڵگیرسانی ڕاپەڕین و ناڕەزایەتییەکانی کوردستان دەست پێدەکات.
ئەو کەسانەی لە دەرەوەی وڵات خوازیاری کڕینی ئەم کتێبەن، دەتوانن ڕاستەوخۆ لەسەر ماڵپەڕی "ناوەندی لێکۆڵینەوەی کوردستان-تیشک‌" و لە ڕێگەی "پەی پاڵ" یان ئەژماری بانکییەوە (نوسخەی دیجیتاڵ یان چاپکراوی) کتێبەکە دابین بکەن. 
سەبارەت بەو کەسانەی لە نێوخۆی ڕۆژهەڵاتن و لەبەر هەلومەرجی تایبەت، توانای کڕینی کتێبەکەیان نییە، دەتوانن ڕاستەوخۆ پەیوەندی بە ئادرەسی پەیوەندیی گۆڤاری تیشکەوە بگرن و داوای کتێبەکە بکەن. بۆ ئەم مەبەستە، مەرجە گشتییەکان بە شێوەی خوارەوەن:
خوێنەر دەبێ لە نێوخۆی ڕۆژهەڵات بێت و بە ئایدیی خۆیەوە، داواکاری بۆ کتێبەکە پێشکەش بکات.
لە بەر مافی کۆپی ڕایت، دەستاودەستکردن  و ناردنی فایلی  کتێبەکە و دانانی لە سەر ماڵپەڕ و تۆڕەکۆمەڵایەتییەکان رێگەپێنەدراوە و ناوەندی لێکۆڵینەوەی کوردستان-تیشک، مافی بەدواداچوون و سکاڵای هەیە.
هاوڕێیانی نێوخۆی ڕۆژهەڵاتی کوردستان دەتوانن بۆ زانیاریی زۆرتر، پەیوەندی بەم ئادرەسانەی خوارەوە بکەن:
تلگرام: @govari_tishk
واتساپ: 004915110338428
ئیمەیل: info@tishk.org

#گۆڤاری_تیشک#ناوەندی_لێکۆڵینەوەی_کوردستان_تیشک #کوردستان #تیشک #گۆڤار #ڕۆژهەڵات

🌐 Web 📷 Instagram 🌐 Whatsapp 💬 Telegram 💬 Facebook 💬X 📺 Youtube
🔖On the Second Anniversary of the Jin, Jiyan, Azadi Uprisings: Violent Collective Punishment in Rojhelat, and Authoritarian Resilience in Iran 

✍️Allan Hassaniyan

Abstract

This article examines the violent collective punishment enacted by the Islamic Republic of Iran (IRI) in Rojhelat (Eastern Kurdistan) following the Jin, Jiyan, Azadi uprisings sparked by the murder of Jina Amini in September 2022. The IRI has employed mass imprisonment, execution, and militarization to suppress Kurdish resistance, aiming to maintain authoritarian control. Using Jiwanro city in Rojhelat as a case study, the paper highlights how state violence serves as a tool of authoritarian resilience and ethnic repression. It explores the historical context of Kurdish-state relations and the broader implications of Iran’s policies in violating the rights of the non-Persian excluded national communities.

#گۆڤاری_تیشک#ناوەندی_لێکۆڵینەوەی_کوردستان_تیشک #کوردستان #تیشک #گۆڤار #ڕۆژهەڵات

🌐 Web 📷 Instagram 🌐 Whatsapp 💬 Telegram 💬 Facebook 💬X 📺 Youtube
🔖لە دووهەمین ساڵوەگەڕی سەرهەڵدانی “ژن، ژیان، ئازادی”دا: سزادانی توندوتیژانەی گشتگیر و خۆڕاگریی دیکتاتۆڕانە لە ئێران

✍️د. ئالان حەسەنیان
وەرگێڕ: کەماڵ حەسەنپوور

پارێزگاکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان لەمێژە میلیتاریزەکراوترین ناوچەکانن کە تیایاندا هەموو کون و کەلەبەرەکانی ژیان لە ژێر پشکنیندان و بە چاویلکەی ئەمنییەتی و سەربازییەوە لێیان دەڕوانرێت . ئەو دۆخە بووەتە هۆی خراپتر بوونی هەلو مەرجی سیاسی و کۆمەڵایەتیی ڕۆژهەڵات. ئاگر تێبەردانی بەرەدەوام و یەک لە دوای یەکی دارستانەکان لە لایەن سپای پاسدارانەوە بۆتە هۆی لەناوچوونی دیمەن و دارستانەکانی کوردستان کە ئەوەش دەرخەری پێداگریی ڕێژیمە لەسەر وێرانکردنی کوردستان و سزادانی بەکۆمەڵی گەلی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان لە تۆڵەی خەباتی دژبەرانەیان بەرانبەر بەو ڕێژیمە. بێجگە لەوە، بەکەڵکوەرگرتن لەو ڕێکارانە، ڕێژیم بەتەمایە کوردستان وەکوو مودێلێکی سزادان بۆ کپکردنی دەنگی ناڕەزایەتی لە شوێنە جیاجیاکانی ئێران کەڵک وەرگرێت. کەڵک وەرگرتنی ڕێژیم لە توندوتریژی بە مەبەستی سزادانی بە کۆمەڵ لە دوای سەرهەڵدانی سالێ ٢٠٢٢ لە ڕۆژهەڵات، پرسێکی کۆن و مێژوویییە کە پەیوەندیی بە سیاسەت و ستراتیژییەکانی دەوڵەت نەتەوە لە ئێران هەیە و لە هەڵسو کەتیدا بەرانبەر بە نەتەوە غەیرە فارس و بندەستەکانەوە خۆ دەنوێنێ.

#گۆڤاری_تیشک#ناوەندی_لێکۆڵینەوەی_کوردستان_تیشک #کوردستان #تیشک #گۆڤار #ڕۆژهەڵات

🌐 Web 📷 Instagram 🌐 Whatsapp 💬 Telegram 💬 Facebook 💬X 📺 Youtube
🔖مفاهیم عصر جدید و اندیشهٔ سیاسی در ایران دربارهٔ تداوم استیلای دگم‌های شرق‌شناسی و تئوری مدرنیزاسیون

✍️معروف کعبی

بخش اول
این پژوهش کە به‌عنوان بخش اول از کتاب مدرنیزاسیون و انقلاب در ایران (۲۰۱۴) منتشر شده است، در نشریهٔ تیشک و در دو قسمت ارائه خواهد شد. کعبی در قسمت اول بە بررسی مفاهیم علوم انسانی در ارتباط با دوگانۀ مدرنیزاسیون و سنت و نقد شرق‌شناسی از دیدگاە ادوارد سعید پرداختە خواهد شد. در بخش دوم اندیشە سیاسی در ایران با تمرکز بر افکار جلال آل‌احمد و شجاع‌الدین شفا واکاوی می‌شود.
معروف کعبی در سال ۲۰۱۹ دکترای خود را در رشتهٔ تاریخ از دانشگاه سنت اندروز دریافت کرد. پایاننامهٔ او به بررسی تأثیر مدرنیزاسیون ایران بر جامعهٔ کردی در ایران بین سال‌های ۱۹۲۱ تا ۱۹۷۹ می‌پردازد. پایاننامۀ او در قالب کتاب با عنوان ایران: مدرنیته، مدرنیزاسیون و تغییر اجتماعی (۱۹۲۱-۱۹۷۹) منتشر و توسط نشر ئای بی تورس چاپ شده است. کعبی تاریخ و فرهنگ خاورمیانه را در دانشگاه سنت اندروز در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد تدریس کرده است. هم اکنون او در مدرسهٔ اقتصاد و علوم سیاسی لندن در مورد گسترش جنبش‌های مدنی در کردستان ایران در قرن بیست و یکم پژوهش می‌کند.
🔖رۆڵی رێکخراوە لە بەرچاوسازیی و سەبجەسازیی دا

✍️ڕزگار ئەمین نژاد

٢٥ی گەلاوێژی ساڵی ١٣٢١، لە کۆبوونەوەیەکی بەریندا، بەشێک لە بژاردەکانی شاری مەهاباد و چەند شاری دیکەی کوردستان، دامەزراندنی رێکخراوەیەکی کوردیی ڕادەگەیەنن بە ناوی «کۆمەڵەی ژیانەوەی کوردستان». خاڵی سەرنج راکێش لەو راگەیاندنەدا ناوی رێکخراوەکەیە. ئەگەر لە گۆشەنیگای تیۆری کردەی زمانیدا لە تێرمی ژیانەوە بڕوانین؛ ئەوا ئەم پرسیارە دێتە ئاراوە: بۆچی «ژیانەوەی کوردستان»؟ مۆتیڤی ژیانەوە لەهەمبەر چی و کێ دایە؟ لێرەدا «ژیانەوە» مەبەستێکە، دەبێت بە دەربڕین، دەربڕینیش دەلاقەیەک بە رووی جیهاندا دەکاتەوە بەڵکوو لە بەستێنی تیۆریدا شرۆڤە بکرێت. بەڵام ئەم ناوە بەردەنگیشی هەیە، کار بۆ ئاگاکردنەوەی بەردەنگەکانی دەکات، لەوەش گرنگتر شتێک بە ناوی «ئەوانی دیکە» بەرهەم دەهێنێت و بەرەنگاری ئەو هێژمۆنانە دەبێتەوە کە ناسێنەی نەتەوەکەی چەواشە دەکەن. لەگەڵ ڕاگەیاندنی کۆمەڵەی ژ ک، ئیتر ژیانەوە وشە یا ئاماژەیەکی ئاسایی نامێنێت بەڵکە دەبێ بە سەبجەیەکی سیاسی، گێڕانەوەی خۆی بەرهەم دەهێنێت، ئاکاری خۆی دادەهێنێت، تیشک دەخاتە سەر شتێکی بزرکراو کە لە قوژبنە تاریکەکانی مێژوویان پەستاوتووە و هەروەها تێدەکۆشێت ببێت بە پاڵنەرێکی گرنگ لەمەڕ بنیاتنانی «کۆبیرەوەریی». کەوایە ئێمە لەگەڵ بزووتنەوەیەکدا ئاشنا دەبین کە لە پێوەندیی «دەسەڵات/دژەدەسەڵات»دا هەوڵ بۆ بیرهێنانەوە و ژیاندنەوە دەدات.
🔖ناسیۆنالیزمی کوردی: بنەچەکەی چییە؟

✍️نووسەر: جێگر حەسەن
زانکۆی ئۆنتاریۆی ڕۆژهەڵات
وەرگێڕ: ژیوان ڕۆژهەڵاتی
 

پوختە:
تێگەیشتنێکی گشتی لای بەشێک لە ئەکادیمی و ناسیۆنالیستە کوردەکان هەیە لایان وایە، ناسیۆنالیزمی کورد کۆنە و خۆڕسکە وەک لە سەدەکانی مێژوودا سەلمێندراوە. ئەم بنچینەخوازانە ئاماژە بە کولتوور و زمان و ئەدەبیاتی کوردیی جیاواز دەکەن وەک بناغەیەک بۆ شوناسێکی نەتەوەییی کۆنی کورد. بەرەیەکی پێچەوانەی مۆدێڕنیستەکان، جەخت لەوە دەکەنەوە چەمکی ناسیۆنالیزم بەرهەمی پیشەسازیکردن و مۆدێڕنیتەیە. توێژینەوە لەبارەی سەرچاوەی ناسیۆنالیزم لە دەرەوەی مشتومڕی پێش- مۆدێڕنیزم، کەمێک پێش کەوتووە. ڕێدۆزێکی جێگرەوە بۆ سەرهەڵدانی ناسیۆنالیزم لە لایەن بەرهەمەکانی ئەنتۆنی سمێسەوە دەخرێتەڕوو. ئەم ڕێدۆزە کە بە بنچینەخوازیی (نەرم) ناودێرکراوە، دان بە توخمە سەرەتایی و مۆدێڕنەکانی ناسیۆنالیزمدا دەنێت. پرسی توێژینەوەکە لێرەدا ئەوەیە: ناسیۆنالیزم لە کوێوە سەرچاوە دەگرێت؟ ئایا بۆماوەییە یان پێکهاتەیە؟ ئەم وتارە سەرلەنوێ مشتومڕێکی کلاسیکی لە نێوان دوو تیۆریی باڵادەستی ناسیۆنالیزم دەکاتەوە و بەکارهێنانیان بۆ کەیسی کورد هەڵدەسەنگێنێت. بەڵگەکانی وتارەکە باس لەوە دەکات، نە ڕێدۆزی سەرەتایی و نە ڕێدۆزی مۆدێڕنیستی تاکلایەنە ناتوانێت گرنگی بە سەرچاوەی ناسیۆنالیزمی کوردی بدات. بەڵکوو بابەتەکە دەڵێ نەتەوەکان – وەکوو کەیسی کورد ئاشکرای دەکات، لە لایەک تایبەتمەندیی سەرەتایی و لە لایەکی تریش تایبەتمەندیی مۆدێڕن لەخۆدەگرن.
بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکەن

گۆڤاری_تیشک #ناوەندی_لێکۆڵینەوەی_کوردستان_تیشک #کوردستان #تیشک #گۆڤار #ڕۆژهەڵات
🔖اسلام سیاسی، کوردها و غرب

✍️سعید شمس
ترجمە: ئاوین یارسان

چکیدە
نزاع کوردها برای بە دست آوردن حق تعیین سرنوشت یک قرن سرکوب را بە همراه داشتە است کە با حملات نظامی، سرکوب فرهنگی و نابودی زیست‌محیطی گره خوردە است. ظهور داعش آگاهی جهانی را  نسبت بە مشکلات کوردها بالا برد کە حمایت غرب را بە دنبال داشت. البتە این پشتیبانی پدیدە‌ای جدید نیست. قدرت‌های غربی در راستای منافع خود گاهاً از کردهای عراق حمایت تاکتیکی کردەاند، اما با ظهور و سلطە‌ی اسلام سیاسی در منطقە  سیاست‌ غربی‌ها‌ بر سر مسئلە‌ی کوردها تغییر کرد. تغییرات اخیر در دیدگاه‌های غرب دربارە‌ی گروه‌های اسلامی سوالاتی را در مورد سیاست‌های آیندە بەوجود می‌آورد، من جملە مسئلەی کوردها. در میان کشمکش‌های جاری همچون مسئلەی فلسطین، امیدی برای اولویت بخشیدن به رویکرد اخلاقی دموکراسی و حقوق اقلیت‌‌ها در خاورمیانه به وجود آمده است، آیا سیاست قدرت‌های غربی در این راستا تحول می‌یابد و یا آن‌ها باز هم بە همان سیاست خود در برابر مسئلە‌ی کورد، کە در این مقالە بە ‘نظریە‌ی تبصرە‌ی ٢٢’ توصیف شدە است، روی خواهند آورد.
#�گۆڤاری_تیشک #ناوەندی_لێکۆڵینەوەی_کوردستان_تیشک #کوردستان #تیشک #گۆڤار #ڕۆژهەڵات
🔖ئاڵۆزییە نەناسراوەکانی کۆچبەری

✍️حەسەن قارەمانی، ماستەری باڵای ئابووری نەتەوەیی

لە دەیەکانی ڕابردوودا قەبارەی کۆچی نێودەوڵەتی زۆر زیادی کردووە. لە ساڵی ٢٠٢٠دا، نزیکەی ٢٨١ ملیۆن کۆچبەری نێودەوڵەتی لەسەر ئاستی جیهان هەبووە کە نزیکەی ٣.٦%ی دانیشتوانی جیهان پێک دەهێنن. ئەم زیادبوونە بەراورد بە دەیەکانی پێشوو گۆڕانکارییەکی بەرچاوە و هەم ڕەنگدانەوەی زیادبوونی جووڵە و هەم زیادبوونی هۆشیارییە بۆ دەرفەتە جیهانییەکان. هەروەها قەبارەی کۆچکردن وای کردووە خەڵک و حکوومەتەکان بەرامبەر بە دەرئەنجامەکانی زیاتر هۆشیار و هەستیار بن. لە ساڵی ٢٠٢٠دا ژمارەی کرێکارانی کۆچبەر نزیکەی ١٦٤ ملیۆن کەس بووە. ئەم ژمارەیە گرنگیی گەورەییی ئابووریی کۆچبەران نیشان دەدات، چونکە زۆرێک لە کۆچبەران بۆ دۆزینەوەی کار بەدوای وڵاتی نوێدا دەگەڕێن و کاریگەرییان لەسەر باشترکردنی هەردوو وڵاتی ماڵەوە و وڵاتی وەرگردا هەیە. کار و داهاتەکانیان، ڕۆڵێکی گرنگ لە کەمکردنەوەی هەژاری و پێشخستنی گەشەپێدان بۆ وڵاتەکانیان دەگێڕن.
🔖 سەروتار

✍️نووسەر: ناسر مورادی

‍  
بزووتنەوەی ژینا، وەک دەرکەوتنێکی گوتاریی نوێ، جیاواز و فرەڕەهەند، گۆڕانکاریی قووڵ و بەرینی لە پەیوەندیی نێوان دەسەڵات و کۆمەڵگاکانی نێو ئێران پێک هێنا. ئەم گۆڕانکارییانە بە هۆی شوێنی سەرهەڵدانی، زیاتر لە هەموو هەرێمە نەتەوەیی و کۆمەڵایەتییەکانی ئێران، قورسایی و کاریگەریی زیاتری بەسەر کۆمەڵگای کوردستانەوە هەبوو. بەم پێیە، ئەم گۆڕانکارییانە، جیا لە بەرەنگاربوونەوە و بەگژداچوونەوەی” ناوەندی دەسەڵات” و” دەسەڵاتی ناوەند”، ئەوەندەی پەیوەندیی بە کوردستانەوە هەیە، دوو ڕەهەندی بەرچاوی هەیە. لە لایەک، هەوڵێکە بۆ دەربازبوون لە دۆخی پەراوێز و بندەستی، لە لایەکی دیکەشەوە، هەڵگری کۆمەڵێک ئاماژە و گۆڕانکاریی قووڵی مانایی و پێکهاتەیی‌یە لە بەستێنی کۆمەڵگای کوردستان بە کۆمەڵێک بەها و نۆڕمی جیاوازەوە.

ناردنی بابەت و پەیوەندی

تیمی بەڕێوەبەرانی بلاگی ژیانەوە بەرپرسیاری ڕێکخستنی سەرجەم کاروبارەکانی بلاگ، وەکوو هەڵسەنگاندن و بڵاوکردنەوەی ئەو وتارانەن کە بۆ ناوەند دەنێردرێن.

بەڕێوەبەرانی بلاگی ژیانەوە
Go to Top